The Òtù Ahụ Ike Ụwa (WHO) chọrọ iju mba ndị na-adịghị ike iwepụta nkwụsị niile na nzaghachi COVID-19 coronavirus. Iji mezuo nke a, ụlọ ọrụ UN na-ahụ maka ahụike na-atụgharị usoro na-eji otu okwu ọ gbanarị elu ruo ugbu a. Òtù Ahụ Ike Ụwa dị ugbu a na-akpọ COVID-19 dị ka ọrịa na-efe efe.
N'ikwupụta mkpu ma banyere ọrịa na-arị elu na nzaghachi gọọmentị na-adịghị ngwa, Healthtù Ahụ Ike Worldwa kwupụtara taa na nsogbu coronavirus zuru ụwa ọnụ ugbu a bụ ọrịa na-efe efe mana kwukwara na oge agafebeghị maka mba ime ihe.
"Anyị na-akpọ kwa ụbọchị ka mba dị iche iche mee ihe ngwa ngwa na ike ike. Anyị agbaala mgbịrịgba mkpu na nke ọma, "Tedros Adhanom Ghebreyesus, onye isi Healthtù Ahụ Ike ,wa kwuru.
“Mba niile ka nwere ike ịgbanwe usoro ọrịa a. Ọ bụrụ na mba achọpụta, nwalee, gwọọ, kewapụ, chọpụta ma kpọkọta ndị ha na nzaghachi, "o kwuru. "Anyị na-enwe nchegbu miri emi maka ọkwa dị egwu nke mgbasa na ịdị njọ yana ọkwa dị egwu nke enweghị ọrụ."
Healthtù Ahụ Ike haswa gbakwụnyere na Iran na Italy bụ ahịrị ọhụrụ n'ihu ọgụ megide nje malitere na China.
"Ha na-ata ahụhụ mana m na-ekwe nkwa na mba ndị ọzọ ga-anọ n'ọnọdụ ahụ n'oge na-adịghị anya," Dr. Mike Ryan, onye isi ụlọ ọrụ ahụike mba ụwa kwuru.
Italy tụlere ịmanye ihe mgbochi siri ike na ndụ kwa ụbọchị wee kwupụta ọtụtụ ijeri enyemaka ego taa iji belata ihe nhụsianya akụ na ụba sitere na coronavirus, mbọ ya kachasị ọhụrụ iji dozie nsogbu ahụike na-agbanwe ngwa ngwa nke gbochiri obi ndị Katọlik na-enwekarị mkpọtụ, St Peter's St. Square.
Na Iran, ka obodo kacha sie ike na Middle East, onye isi osote onye isi ala na ndị minista abụọ ndị ọzọ ka achọpụtara na COVID-19, ọrịa nke nje butere. Iran kọrọ na ọnwụ ọzọ wụliri elu, site na 62 ruo 354 - n'azụ naanị China na Italytali.
Na ,tali, Premier Giuseppe Conte kwuru na ya ga-atụle arịrịọ sitere na Lombardy, mpaghara Italy kacha sie ike, iji mee ka mgbochi mgbochi nje na-enweghị atụ nke gbatịpụrụ na mba niile na Tuesday. Lombardy chọrọ imechi azụmahịa na-adịghị mkpa ma belata ụgbọ njem ọha.
Usoro ndị a ga-abụ n'elu njem njem na mmachi ọha na-amachibido iwu obodo na obodo dị n'ofe mba ahụ site na Tuesday. Ndị uwe ojii manyere iwu ka ndị ahịa na-anọpụ n'ụkwụ atọ ma hụ na azụmahịa mechiri n'elekere isii nke mgbede
Onye na-ere ahịa Milan Claudia Sabbatini kwuru na ọ kwadoro usoro mgbochi. Kama ịgba ọsọ n'ihe ize ndụ nke ndị ahịa nwere ike ibute ibe ha n'ụlọ ahịa uwe ụmụ ya, o kpebiri imechi ya.
“Apụghị m inwe ndị guzo n'ebe dị anya. Ụmụaka ga-anwale uwe. Anyị ga-amata ma ha ga-adaba,' ka o kwuru.
Conte kwuru na ịlụ ọgụ ihe karịrị ọrịa 10,000 nke Italytali - ntiwapụ kachasị na mpụga China - agaghị emebi nnwere onwe obodo. Akpachara anya ya tụrụ aro na o yighị ka Italytali ga-agbaso usoro mgbochi iche nke nyeere China aka ịkwatu ọrịa ọhụrụ site na puku kwuru puku ụbọchị ruo ugbu a ma kwe ka ndị na-emepụta ya maliteghachi ahịrị mmepụta.
Nchegbu ọhụrụ nke China bụ na coronavirus nwere ike isi na mba ọzọ bata ọzọ. Gọọmentị obodo Beijing kwupụtara na a ga-anọrọ ndị ọbịa niile si mba ofesi maka ụbọchị iri na anọ. N'ime ikpe 14 ọhụrụ China kọrọ taa, ise si Italytali na otu sitere na United States. China enweela ihe karịrị ọrịa nje 24 yana ihe karịrị ọnwụ 81,000.
Maka ọtụtụ, coronavirus na-ebute naanị mgbaàmà dị nro ma ọ bụ na-agafeghị oke, dị ka ahụ ọkụ na ụkwara. Mana maka mmadụ ole na ole, ọkachasị ndị okenye na ndị nwere nsogbu ahụike dị adị, ọ nwere ike bute ọrịa ka njọ, gụnyere oyi baa. Ihe karịrị mmadụ 121,000 butere ọrịa n'ụwa niile yana ihe karịrị 4,300 anwụọla.
Mana ọnụ ọgụgụ ka ukwuu nke ndị mmadụ na-agbake. Dị ka Òtù Ahụ Ike Ụwa si kwuo, ndị nwere obere ọrịa na-agbake n'ihe dị ka izu abụọ, ebe ndị nwere ọrịa ka njọ nwere ike were izu atọ ruo isii iji gbakee.
Na Mideast, ọnụ ọgụgụ ka ukwuu n'ime ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ikpe 10,000 nọ na Iran ma ọ bụ metụtara ndị gara ebe ahụ. Iran kwuputara mmụba ọzọ na ikpe taa ruo 9,000. Ụlọ ọrụ mgbasa ozi Fars nke Iran nke semiofficial kwuru na ha gụnyere osote onye isi ala Eshaq Jahangiri, onye a na-ahụbeghị na foto nke nzukọ ọkwa dị elu na nso nso a. Fars kwuru na ndị minista Iran maka ihe nketa ọdịnala, ọrụ aka na njem nlegharị anya, yana maka ụlọ ọrụ, ogbunigwe na azụmaahịa butere ọrịa ahụ.
Okwu ikpe na Qatar si na 24 ruo 262. Kuwait kwupụtara mmechi izu abụọ nke obodo ahụ.
Maka akụ na ụba ụwa, nje virus na-akpata dị ukwuu, na-enwe nchegbu na-arịwanye elu nke akụ na ụba na ndakpọ ọrụ. Azụmaahịa US dara ọzọ na azụmaahịa mbụ taa, na-ekpochapụ ọtụtụ nnukwu nnọkọ otu ụbọchị tupu mgbe ahụ ka Wall Street na-aga n'ihu na-echegbu onwe ya banyere coronavirus.
Mkpọda nke Wall Street sochiri mbelata nke ahịa ahịa n'ofe Eshia, ebe gọọmentị nọ na ebe ndị ọzọ ekwupụtala ijeri dollar na ego mkpali, gụnyere ngwugwu ekpughere na Japan na Tuesday na Australia taa.
Gọọmentị tali kwupụtara taa na ọ na-ewepụta ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ijeri $ 28 iji kwalite mbọ mgbochi nje na ime ka nsogbu akụ na ụba dị nro, gụnyere igbu oge ụtụ isi na ịkwụ ụgwọ nnyefe nke ezinụlọ na azụmaahịa.
Gọọmentị Britain kwupụtara ngwugwu mkpali akụ na ụba ijeri $ 39 na Bank of England belatara ọnụ ahịa ọmụrụ nwa ya na ọkara pasent ruo 0.25%.
A na-akwalitewanye ndụ nkịtị.
Ebe ndị uwe ojii machibidoro ịbanye na St. Peter's Square, na-ekpochapụ ọtụtụ iri puku mmadụ ndị na-abịakarị na Wednesde maka okwu papal kwa izu, Pope Francis kama na-ekpe ekpere site na nzuzo nke ọbá akwụkwọ Vatican ya.
Na France, a kpọgara ọgbakọ ndị gọọmentị na-enwe kwa izu n'ọnụ ụlọ buru ibu ka Onye isi ala Emmanuel Macron na ndị ozi ya nwee ike ịnọdụ ala ma ọ dịkarịa ala 1 mita (karịa 3 ụkwụ).
Ndị na-eme egwuregwu bụ́ ndị na-enwekarị ọganihu n'ìgwè mmadụ bịara na-akpachara anya maka ha. Otu egwuregwu bọọlụ Spanish Getafe kwuru na ọ gaghị aga Italytali ka ọ kpọọ Inter Milan, na-ahọrọ ịhapụ egwuregwu Europa League kama ibute ọrịa.
Onye mmeri n'egwuregwu Olympic Mikaela Shiffrin kwuru na ya ga-amachi mmekọrịta ya na ndị egwuregwu na ndị asọmpi ibe ya, tweeting na "nke a pụtara enweghị selfies, autographs, mmakọ, elu ise, aka aka ma ọ bụ nsusu ọnụ."
Na US, ibu ikpe gafere 1,000, na ntiwapụ n'akụkụ abụọ nke mba ahụ kpalitere mkpu.
Onye bụbu osote onye isi ala US Joe Biden na Sen. Bernie Sanders, bụ ndị na-achọ ịweta Onye isi ala Donald Trump na ntuli aka onye isi ala, kagburu ngagharị iwe na Tuesday wee meghee ohere na enwere ike imetụta ihe omume mkpọsa n'ọdịnihu. Mgbasa ozi Trump siri ọnwụ na ọ ga-aga n'ihu dịka ọ dị, n'agbanyeghị na osote onye isi ala Mike Pence kwenyere na a ga-enyocha nnọkọ ga-eme n'ọdịnihu "ụbọchị kwa ụbọchị."
Na Europe, ọnwụ rịrị elu n'etiti ndị agadi Italy. Ndị ọchịchị kwuru na Italy anwụọla ọnwụ 631, yana mmụba nke ọnwụ 168 na Tuesday. Na Spain, ọnụ ọgụgụ ndị ikpe gafere akara 2,000 taa. Belgium, Bulgaria, Sweden, Albania na Ireland niile kwupụtara ọnwụ mbụ ha metụtara nje.
Robert Redfield, onye isi nke Centlọ Ọrụ Maka Nchịkwa na Mgbochi Ọrịa US kwuru, "Ọ bụrụ na ịchọrọ ikwu okwu n'ezoghị ọnụ, Europe bụ China ọhụrụ.
Onye na-eti mkpu na nnọkọ ọgbakọ ọgbakọ na Washington bụ Dr. Anthony Fauci, onye isi ụlọ ọrụ National Institute of Allergy na Ọrịa na-efe efe.
O kwuru, sị: “N'ala ala, ọ ga-akawanye njọ.
Na Germany, Chancellor Angela Merkel kwuru na ọ bụrụ na ọgwụ mgbochi na ọgwụgwọ akwụsịghị nje a, ihe ruru 70% nke nde mmadụ 83 nke mba ahụ nwere ike bute ọrịa, na-ekwupụta atụmatụ na ndị ọrịa na-efe efe na-ebutela ọtụtụ izu. Germany nwere ihe dị ka 1,300 enwetara ọrịa. Okwu Merkel dabara n'ụdị ndị ọrụ gọọmentị na-eji ịdọ aka ná ntị na-atụgharị uche na-agbalị ime ka ndị mmadụ chebe onwe ha, ọkachasị site na ịsa aka ha na ịghara ịchịkọta ọnụ ọgụgụ buru ibu.
Ekekọrịtala ọtụtụ ikpe na ogbako na Boston, ndị isi n'ọtụtụ steeti na-ekwupụta mgbochi na nnukwu mmemme. Kọleji tọhapụrụ klaasị ha ka ha na-aga na nkuzi ịntanetị na ejighị n'aka gbara oghere na-abịanụ nke isi egwuregwu bọọlụ baseball na asọmpi bọọlụ kọleji kọleji. Ọbụlagodi ụlọ nri ndị ama ama nke Las Vegas metụtara, ebe emechiri ụfọdụ nnukwu Strip dị ka kpachara anya.
"Ọ dị egwu," Silvana Gomez, nwa akwụkwọ na Mahadum Harvard kwuru, ebe a gwara ndị na-agụsị akwụkwọ ka ha pụọ na ụlọ akwụkwọ ka Sunday. "Egwu na-atụ m nke ukwuu ugbu a maka ihe ụbọchị ole na ole na-abịa, izu ole na ole na-abịa."
