Ọkammụta Tanzania ga-anata ihe nrite gburugburu ebe obibi ugwu

Iwu gburugburu ebe obibi Tanzania Don, Dr. Elifuraha Laltaika, ka ahọpụtala maka onyinye a ma ama maka ikike gburugburu ebe obibi zuru ụwa ọnụ, na-abụ onye ọka mmụta Africa mbụ nwetara ụdịrị ihe nrite dị otú ahụ, si otú a na-ebuli ọkwa kọntinent ahụ dị elu. Dr. Laltaika, onye isi nkuzi nke iwu na amụma gbasara ikike mmadụ na Mahadum Tumaini Makumira nke dị n'ebe ugwu Tanzania nke safari isi obodo Arusha, ka a ga-amata maka mmetụta ya pụtara ìhè na iwu, ebe ọ na-arụsi ọrụ ike iji kwado obodo ndị dị n'ime obodo, karịsịa ndị a na-ekewaghị ekewa na ụmụ amaala.

The Svitlana Kravchenko Award ikike gburugburu ebe obibi a na-enye onye ọkà mmụta si n'ebe ọ bụla n'ụwa nke nwere "àgwà mara mma nke ma isi na obi, na-agwakọta agụm akwụkwọ na mkpali mmụọ, na ikwu eziokwu n'ike, na-egosipụta obiọma n'ebe mmadụ nile nọ." Akpọrọ ya aha onye prọfesọ iwu nke Ukraine bụ onye ghọrọ nwa amaala America na ụwa dum, yana ebumnuche ya ịmata ndị ama ama bụ ndị gosipụtara echiche na ọrụ Prọfesọ Kravchenko bụ onye nwụrụ na 2012. O metụtara ụwa nke ukwuu mana ọ hapụrụ “emechabeghị ya. na-arụ ọrụ" nke chọrọ ịga n'ihu. Site n'ọrụ ha, ndị nnata ihe nrite na-ekwusi ike, "Ikike gburugburu ebe obibi na ikike mmadụ enweghị ike ikewa."

A na-ahọpụta onye mmeri award site na ndị ọrụ ngalaba-directors nke ala, ikuku na mmiri mgbe nhọpụta ya na ndị ọrụ nke Environmental Law Alliance Worldwide (ELAW), na Prọfesọ John Bonine, onye mmekọ ọkachamara na di nke Prọfesọ Kravchenko nwụrụ anwụ. . Ụmụ akwụkwọ University of Oregon Environmental and Natural Resources Programme na-enye ihe nrite n'oge ọgbakọ iwu gbasara gburugburu ebe obibi nke ọha na eze kwa afọ (PIELC) ​​lere anya na nnọkọ gburugburu ebe obibi kacha ukwuu n'ụwa.

N'afọ a, ogbako a nọ na nnọkọ nke iri anọ ya, a ga-eme ya ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ n'ihi ọrịa COVID-40. Dika mmemme ogbako eziputara na webụsaịtị gọọmentị, onye mmeri nke afọ a bụ Dr. Laltaika. Ihe nrite a na-agara onye “na-enwe mmetụta dị ukwuu na iwu, mgbe ọ na-arụ ọrụ ịkwado obodo.” Ka ọ dị ugbu a enwere naanị ndị nnata asaa kemgbe e wepụtara ya na nke mbụ na 19. Dr. Laltaika, bụ onye ọbịa nkuzi na njikọ nke ikike mmadụ na gburugburu ebe obibi na ọtụtụ mahadum n'ụwa nile, ga-enweta ihe nrite ahụ n'oge mmasị ọha na eze gburugburu ebe obibi. ogbako iwu sitere na Maachị 2012-3, 6, na Eugene, Oregon, USA.

Onye nyere Fulbright na onye bụbu onye nyocha nleta ụlọ akwụkwọ iwu Harvard, Dr. Laltaika na-esonye n'ọkwa ndị nnata dị ebube dị ka Prof. Oliver Houck (USA), Patrick McGinley (USA), Antonio Oposa (Philippines), William Rogers (USA), Raquel. Najera (Mexico), na Svitlana Kravchenko (Ukraine/USA).

"Ọ bụụrụ m nnukwu ihe ùgwù isonyere ndị nnata a ma ama n'oge gara aga bụ́ ndị nyeworo aka dị ukwuu n'ichekwa gburugburu na ikike obodo."

"Nke ka mkpa, enwere m obi umeala na m so n'ọrụ Prọfesọ Kravchenko. Ntụnye aka n'agụmakwụkwọ ya na njikọ aka nke ikike mmadụ na gburugburu ebe obibi ka nwere nghọta," Dr. Laltaika kwuru.

Ihe nrite a pụtara bụ “ịkpali ndị na-eto eto ka ha ruo kpakpando, ebe ha na-eme ka ụkwụ ha kwụsie ike n’ụwa ha chọrọ ichebe, dị ka Svitlana mere.” Ọ na-achọ imesi ike na nchekwa gburugburu ebe obibi kwesịrị ịga n'ihu na nkwanye ùgwù maka ikike mmadụ. Ọ na-ekwusi ike na ndị obodo na ụmụ amaala nwere ikike ịnweta na iji ihe ndị sitere n'okike ha, ya mere na-akwụghachi ndị nwere ezi ihe nlereanya n'ụwa nile bụ ndị na-egosipụta nguzozi ahụ n'ọrụ ha.

Ewezuga ịbụ onye nkuzi ukwu, Dr. Laltaika bụ onye isi nyocha na ndụmọdụ na Mahadum Tumaini Makumira. Ọ na-akụzi Iwu akụrụngwa, Iwu ikike mmadụ, Iwu mba ụwa, na ikike/nkà ihe ọmụma nke Iwu. Mgbe ọ nọ na Ụlọ Akwụkwọ Iwu Harvard, Dr. Laltaika nyochara ikike ụmụ amaala na ikike obodo na ụlọ ọrụ mmepụta ihe n'okpuru iwu mba ụwa na ntule.

Ọ na-ejikọta ike na ọrụ agụmakwụkwọ mgbe niile. Na 2016, Onye isi oche nke Economic and Social Council (ECOSOC) nke United Nations họpụtara ya ka ọ bụrụ onye òtù UN Permanent Forum on Indigenous Issues. Tupu nke ahụ, ọ rụrụ ọrụ dị ka onye isi ọrụ na Office nke High Commissioner for Human Rights na Geneva.

N'ọkwa mpaghara, Dr. Laltaika anọwo na mbụ dị ka onye na-agbachitere ebe obibi ndụ ime obodo. Onye ọka iwu gbasara ọdịmma ọha, ọ zụọla ndị ọka ikpe n'ụlọ ikpe dị elu na ndị ọka iwu na-ahụ maka ikike akụ na ụba obodo, na ọ na-ejekwa ozi na bọọdụ nke ọtụtụ ụlọ ọrụ anaghị akwụ ụgwọ. Mgbe ọ na-arụ ọrụ na PINGOs Forum na òtù ndị ọzọ, ọ nọrọ ọtụtụ ọnwa n'etiti Barbaig, Akie, na Hadza obodo iji ghọta adịghị ike ha pụrụ iche. N'oge na-adịbeghị anya Stellenbosch Institute for Advanced Study (STIAS) dị na South Africa tinyere Dr. Laltaika ka ọ tụpụta usoro iwu ọhụrụ maka ichekwa ikike ala obodo dinta na Africa.

Foto sitere n'aka A.Ihucha