'Oké ifufe kacha njọ n'ime ihe karịrị afọ 60' bibiri ụlọ omeiwu Tonga nwere narị afọ

Otu ụlọ omeiwu dị narị afọ 100 dị na isi obodo Tonga nke Nuku'alofa akụtuola n'ala n'oké ifufe kacha njọ dakwasịrị mba agwaetiti ahụ ihe karịrị afọ 60.

Oke mmiri ozuzo nke Atiri 4 dara mba ahụ n'otu abalị, buliri elu ụlọ ma kwatuo eriri ọkụ na osisi. Ụlọ ọrụ na-ahụ maka ihe mberede na mba Tonga (NEMO) kwuru na ọ nweghị ụlọ nke oké ifufe ahụ mebiri emebi, dịka Radio NZ siri kwuo. "Enyere m aka na nzaghachi ọdachi maka afọ 30-gbakwunyere na ọ bụ ọnọdụ kachasị njọ m nọ na ya," Graham Kenna si NEMO kwuru.

Ọ ka amabeghị mmadụ ole merụrụ ahụ n'ihi oke ifufe ahụ, ma ọ bụ na enwere ọnwụ ọ bụla. Ndị otu na-ahụ maka ọdachi na-arụ ọrụ iji chọpụta oke mbibi ahụ mebiri. Agbanyeghị, ụlọ omeiwu Tonga nke dị narị afọ gara aga so na ndị e merụrụ arụrụ arụ.

Red Cross nke Tonga kwuru na ọkwa mmebi nke ihe ubi, ụlọ, ahịhịa na akụrụngwa dị oke elu. Onye bụbu onye omeiwu gwara RNZ na ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ihe ọkụkụ niile dị n'agwaetiti Eua ebibiela.

Gọọmentị kwupụtara ọnọdụ mberede tupu oké ifufe ahụ amalite ma guzobe ebe mgbapụ. Ụlọ ọrụ UK Met kwadoro oké ifufe ahụ. Ifufe ya karịrị kilomita 124 kwa elekere (200km/h) bụ nke kacha sie ike kpata mbibi n'agwaetiti ndị dị na Tonga kemgbe ihe ndekọ ọgbara ọhụrụ malitere afọ 60 gara aga.

Tonga bụ mba agwaetiti dị na Pasifik nke nwere ihe karịrị agwaetiti 170 dị iche iche. A na-achọta ya n'ebe ọwụwa anyanwụ Fiji na n'ebe ugwu nke New Zealand. Cyclone Gita na-aga ugbu a na Fiji ebe a na-atụ anya na ọ ga-akawanye njọ n'ime oke mmiri ozuzo Category 5. A na-atụ anya na ọ ga-efunahụ nnukwu ebe ndị mmadụ na mba ahụ. Oké ifufe ahụ nọgidere na-esiwanye ike kemgbe ọ hapụrụ ụzọ mbibi na Samoa na American Samoa n'izu gara aga.