Ememe ncheta nnwere onwe nke 45 nke Suriname

Emere emume ncheta nnwere onwe nke Suriname nke iri anọ na ise n'ụdị ọmarịcha na Nọvemba 45.^th 2020. Ụbọchị nnwere onwe (Onafhankelijkheidsdag) bụ ezumike ọha kwa afọ nwere akara.

Na November 25^th 1975, Suriname nwetara nnwere onwe ya na ala eze Netherlands. N’ọnwa ndị bu ụzọ nwee nnwere onwe, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ otu ụzọ n’ụzọ atọ nke ndị Suriname kwagara Netherlands.

Onye isi ala mbụ nke obodo ahụ bụ Johan Ferrier, onye bụbu gọvanọ na Henck Arron bụ Prime Minister.

Ihe ndị a bụ isi ihe nke nzukọ ọha na eze ZOOM mere na nso nso a (22/11/2020) n'isiokwu "The 45^th Ememe ncheta nnwere onwe nke Suriname. " A nabatara nzukọ Pan-Caribbean Indo-Caribbean Cultural Center (ICC). Ọ bụ Varsha Ramrattan na-elekọta ya amd nke Dr. Kirtie Algoe na-elekọta ya, ma ụmụ nwanyị Suriname.

Ndị na-ekwu okwu bụ ANGELIC ALIHUSAIN-DEL CASTILHO, onye bụbu onye nnọchi anya Suriname na Indonesia na Onye isi oche otu pati Democratic Alternative91 (DA'91); DR. DEW SHARMAN, dọkịta ahụike na osote onye isi oche nke National Assembly / Parliament of Suriname; na DR STEVEN DEBIPERSAD, bụkwa dọkịta na onye nkuzi gbasara akụnụba na Mahadum Anton de Kam nke Suriname.

CASTILHO kwuru:

“Ihe Suriname lekwasịrị anya bụ, ma ka dị, na Netherlands, ọ bụ ezie na Suriname sonyeere CARICOM [Ndị Caribbean Community] na 1995. 

Kemgbe afọ niile anyị nwere nnwere onwe, e nwebeghị esemokwu agbụrụ. Otú ọ dị, ọ ka bụ ihe anyị ga-ejisi ike kpachara anya megide. Ijikọ agbụrụ n'otu Suriname ga-abụ ihe mgbaru ọsọ anyị maka afọ 45 na-esote. 

N'ime afọ 45 gara aga, e nwere naanị otu ụlọ ọrụ - ụlọ ikpe - nke nọgidere na-adịgide adịgide ma na-eguzogide ọchịchị ọjọọ, ma ka ntụkwasị obi na nkwanye ùgwù.  

Independence bụ njem na-adịghị agwụ agwụ. Mgbe afọ 45 gachara, anyị ka nwere esemokwu iji dozie n'ókè anyị, kamakwa n'ime ala anyị na ụmụ amaala anyị. Nke a enweghị ike, ekwesịghịkwa ịbụ ihe nketa nke ọgbọ na-abịa. Anyị ga-etinye ntọala siri ike maka ezigbo ọchịchị, ọchịchị onye kwuo uche ya na iwu iwu yana mmepe akụ na ụba na-adịgide adịgide.

DR SHARMAN kwuru:

"N'afọ 1873, ndị India mbụ rutere Lalla Rookh dị ka ndị ọrụ na-arụ ọrụ. Na mkpokọta, ihe dị ka mmadụ 33.000 bịara Suriname nke ihe dị ka 50% laghachiri India.

A na-emeso ndị ahụ kpebiri ịnọ na Suriname dị ka ụmụ amaala nke abụọ. Ọ bụ ezie na ha rụsiri ọrụ ike iji nweta ndụ ka mma, a naghị ekwe ka ha banye n'ime ọha mmadụ, dịka ọmụmaatụ, site n'iwepụ ha maka ọrụ gọọmentị, wdg.

Kemgbe nkwupụta nke ikike ịtụ vootu n'ozuzu na 1949, mmata bịara ndị Surinamese-India na ka ha nwee ọganihu na ọha mmadụ, ndọrọ ndọrọ ọchịchị na agụmakwụkwọ ga-abụrịrị ụgbọ ala abụọ dị mkpa.

N'ihi mgba ha na-agba maka oke ikike megide tumadi Afro-Surinamese, na ohere dịnụ, e hiwere otu ndọrọ ndọrọ ọchịchị VHP. Otu a bịara bụrụ nke a ma ama wee wetue esemokwu agbụrụ site n'itinye ụkpụrụ òtù ụmụnna na ijikọ ọnụ.

Ọnọdụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị n'ọsọ maka nnwere onwe dị egwu ma na-eyi ọtụtụ ndị Surinamese-India egwu egwu agbụrụ dịka o mere na Guyana afọ iri gara aga. N'ihi ihe ịma aka ndọrọ ndọrọ ọchịchị na ndọrọ ndọrọ ọchịchị, puku kwuru puku ndị Surinamese - ndị sitere na India - kwagara Netherlands maka ọdịnihu ka mma na ohere agụmakwụkwọ.

Otú ọ dị, ụfọdụ ndị ahụ nọrọ na Suriname iji nyere aka n'ịzụlite obodo ahụ. Ndị sitere na India ugbu a bụ akụkụ dị mkpa nke obodo Suriname, n'agbanyeghị ọnọdụ nwere ike ịka mma.

Ụfọdụ n'ime ndị a amụbaala ihe ruru 400,000 n'ọnụ ọgụgụ. Ndị gara Netherlands nyekwara aka kwalite obodo ahụ.”

DR DEBIPERSAD kwuru:

"Suriname nọ n'okporo ụzọ dị mkpa. Anyị nọ ugbu a n'etiti nnukwu nsogbu, yana amụma uto na-adịghị mma nke afọ a site na 12.5%, yana ụgwọ gọọmentị karịrị 125% nke GDP. Jikọta nsonaazụ ndị a na ọkwa CC na-aga na ndabara na ihe egwu dị elu nke obodo, ịbanye na ego ọhụrụ na ịdọta ndị na-etinye ego aghọwo nnukwu ihe ịma aka.

Ụgwọ akwụghị ụgwọ yana yana ahụhụ Covid-19 butere mbelata dị ukwuu nke agbụ gọọmentị, na-efunahụ ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ 40% na uru. Ọktọba bụ oge nke abụọ n'afọ a nke Gọọmenti rịọrọ ndị na-akwụ ụgwọ ka ha gbutulata ụgwọ ọmụrụ nwa.

Okwu mmechi m dị n'ụzọ dị n'ihu: Nke mbụ, Gọọmenti kwesịrị ịrụ ọrụ na atụmatụ nhazigharị zuru oke. Ekwesịrị imecha ụzọ a maka nkwụsi ike na uto na-adigide ASAP.

Dịka ọ dị mkpa bụ atụmatụ njikwa ụgwọ dị ogologo oge, ọkachasị ebe ụgwọ gọọmentị ji karịa 125% nke GDP ebe akụ na ụba nọ na nla nlaazu na ọbụna mgbazinye ego ọzọ achọrọ iji kpalite nrụpụta.

Site n'atụmatụ ụlọ, ekwesịrị ịchọ enyemaka site na IMF. Nke a abụrụla ihe dị mkpa maka iweghachi ntụkwasị obi n'etiti ndị na-akwụ ụgwọ na mba ofesi; Nke a bụ naanị n'akụkụ ego na ego.

Ihe dịkwa mkpa bụ mmekorita ya na US, NL, F, n'etiti ndị ọzọ, ịchọ ndị na-etinye ego na mba ọzọ. De- risking emewo ka ndị na-achụ ego pụọ. Site na atụmatụ ndị a, a ga-abawanye uru ntule anyị.”

Dr Kumar Mahabir